YF-22 LIGHTNING 2

Lockheed F-22 Raptor to amerykański myœliwiec przewagi powietrznej, z wysoce rozbudowanymi zdolnoœciami atakowania celów naziemnych oraz walki elektronicznej i nasłuchu elektronicznego. F-22 został w kwietniu 1991 roku zwycięzcš konkursu ogłoszonego przez USAAF na zaawansowany samolot myœliwski (ang. Advanced Tactical Fighter), którego poczštki sięgajš 1981 roku. Wtedy też został uruchomiony program wart 12 miliardów dolarów i przystšpiono do konstrukcji wysoce manewrowego, sterowanego poœrednio, samolotu myœliwskiego o właœciwoœciach Stealth. US Navy dołšczyła do programu w kwietniu 1986 roku, liczšc na to, że powstanie samolot będšcy również następcš dla F-14 Tomcat. Jeszcze w tym samym roku Departament Obrony ogłosił, ze do następnego etapu przeszły Lockheed i Northrop. Każda z firm miała zbudować swój prototyp, oznaczony odpowiednio YF-22 i YF-23. Od tej chwili Lockheed połšczył swe siły z Boeingiem i General Dynamics, co zaowocowało póŸniej podziałem prac nad seryjnymi samolotami pomiędzy zakłady Boeinga i Lockheeda. Pierwszy prototyp YF-22 nosił oznaczenie 87-3997/N22YF i wyposażony był w nowo skonstruowane silniki General Electric YF120. Oblot samolotu odbył się 29 wrzeœnia 1990 roku. Krótko po tym 30 paŸdziernika 1990 oblatano drugi prototyp 87-3998/N22YF, napędzany alternatywnym silnikiem Pratt-Whitney YF119. Po dokładnym porównaniu parametrów z konkurencyjnym YF-23 zespołu Northrop/McDonnell Douglas ogłoszono, że zwycięzcš konkursu został YF-22 z silnikiem YF119. Konstrukcja ostatecznej wersji F-22A została zamrożona w marcu 1992 roku. Różnice w stosunku do prototypu objęły zwiększenie do 13,59m rozpiętoœci skrzydeł o trapezowym kształcie, co jednak nie zwiększyło powierzchni noœnej, zmniejszenie gruboœci profilu skrzydła u samej nasady i jego skręcenie, co zapewniło lepszš sterownoœć samolotu w zakresie prędkoœci naddŸwiękowych. Zmniejszono także powierzchnie podwójnego usterzenia pionowego do 27,2m2. Lockheed F-22 Raptor jest jednym z pierwszych na œwiecie, jeœli nie jedynym, myœliwcem V generacji. Dzięki zastosowaniu zupełni nowej jednostki napędowej (dwa silniki Pratt-Whitney F119-PW-100 z cišgiem wektorowym) oraz niskiemu oporowi aerodynamicznemu prędkoœć F-22-według nieoficjalnych danych-przekracza 2,4Ma. Ponadto, jest on wysoce manewrowy co umożliwia wykonywanie takich figur akrobatycznych jak np. kobra Pugaczowa czy Kulbit. Kolejnš ważnš cechš F-22 jest technologia Stealth, bazujšca jednak w mniejszym stopniu niż w F-117 na RAM, a w większym stopniu na doskonałoœci aerodynamicznej, ogólnym kształcie płatowca i dopracowaniu detali zewnętrznych. Dokładny przekrój radarowy (RCS) jest jednak nadal tajny. Bardzo ważne jest również zastosowanie wysoce innowacyjnego radaru AN/APG-77, dzięki któremu możliwe jest wykrywanie obiektów z ok.250km. Ponadto, radar ten umożliwia F-22 pełnienia funkcji samolotu „mini-AWACS”, co znacznie podnosi zdolnoœci bojowe zespołów uderzeniowych z tym samolotem w składzie. AN/APG-77 może być także wykorzystany do atakowania elektronicznego radarów przeciwnika oraz przecišżania jego czujników. Produkcja F-22 została zakończona w 2011 roku, wyprodukowaniem 187 samolotów seryjnych, przy czym koncern Lockheed jest zobowišzany do zachowania linii produkcyjne i zaplecza. F-22, ze względu na zaawansowanie technologiczne, nie jest eksportowany. Co oprócz modelu będę potrzebować do jego sklejenia?