SUMERIAN CHARIOTS

Sumerowie to lud, którego dokładne pochodzenie nie jest po dzień dzisiejszy znane, ale który ponad wszelką wątpliwość stworzył pierwszą, wysoką rozwiniętą cywilizację na terenie Mezopotamii. Jako, że Sumerowie przez sporą część swej historii pozostawali w rozbiciu politycznym (zjednoczenie polityczne narzucił im dopiero Sargon Wielki ok. 2350 r. pne) prowadzili też ze sobą liczne konflikty zbrojne. Pierwsze, wiarygodne wzmianki źródłowe dotyczące wojen toczonych przez Sumerów można datować na okres wczesnodynastyczny (ok. 2900-ok.2350 r. pne), chociaż z dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że wojny między sumeryjskimi miastami-państwami były też toczone także w okresie Uruk (ok.4000-ok.3100 r. pne). Opierając się na materiale archeologicznym, ale też źródłach pisanych i ikonograficznych (np. Sztandar z Ur czy Stela Sępów) można stwierdzić, że w armiach sumeryjskich nie małą rolę zapewne odgrywały rydwany. Były to jednak rydwany wyraźnie różnice się od tych stosowanych chociażby w okresie Nowego Państwa w Egipcie. Przede wszystkim było pojazdami o dwóch osiach i czterech kołach, których nie zaprzęgano w konie, ale w dzikie osły (onagry). Najczęściej jeden rydwan był zaprzęgnięty w cztery onagry, a jego załoga składała się z dwóch osób. Najpewniej sumeryjskie rydwany były też stosunkowo ciężkie i znacznie mniej manewrowe na polu walki, niż rydwany późniejsze. To z kolei każe przypuszczać, że być może wykorzystywano je raczej do transportu wybranych żołnierzy, aniżeli do walki w pierwszej linii wojsk. Z drugiej jednak strony, na większości wyobrażeń ikonograficznych widać, iż rydwany sumeryjskie przewoziły dodatkowe oszczepy, które być może być były wykorzystywane przez żołnierzy w toku bitwy z rydwanu. Także od frontu posiadały osłonę, która w miarę skutecznie chroniła woźnicę i żołnierza. Co oprócz modelu będę potrzebować do jego sklejenia?