ROME'S ENAMIES

Germanie (łac. Germani) to grupa ludów indoeuropejskich zamieszkującą początkowo obszary Europy środkowej i północnej posługująca się językami germańskimi. Nazwa „Germanie” została zapewne po raz pierwszy użyta w źródłach łacińskich na przełomie II i I w. pne., a później weszła do historiografii rzymskiej. Za przykład mogą posłużyć dzieła Juliusza Cezara. Germanie najczęściej stanowili niebezpiecznych sąsiadów Imperium Romanum. Na większą skalę Rzym wszedł z nimi w interakcję ok. 100 r. pne, kiedy to germańskie plemiona (między innymi Teutoni) najechali Imperium. Zostali odparci, między innymi w wyniku bitwy pod Aquae Sextiae (102 r. pne), ale przysporzyli Rzymowi sporo problemów. Także w okresie późniejszym okazywali się trudnym przeciwnikiem o czym może świadczyć rzymska klęska w Lesie Teutoburskim z 9 r. ne, zadana Imperium przez kilka germańskich plemion pod wodzą Arminiusza. Przysporzyli też Imperium Romanum sporych trudności w toku wojen markomańskich toczonych za panowania Marka Aureliusza w latach 167-180 ne. To wreszcie najazdy Germanów okazały się przysłowiowym „gwoździem do trumny” dla imperium rzymskiego na przestrzeni IV oraz V w. ne, kiedy to takie plemiona jak Wizygoci, Ostrogoci czy Wandalowie wlewali się w obszar państwa zachodniorzymskiego. Warto dodać, że w całym tym okresie (od I w. pne do IV-V w. ne) Germanie nie wykształcili regularnej armii wzorowanej w taki lub inny sposób na rzymskiej machinie wojennej. Dopiero w IV-V w. pne oddziały germańskie zaczęły być nieco lepiej zorganizowane. Germanie tworzyli raczej luźne oddziały złożone z wojowników, liczące zapewne od ok. 100 do ok. 1000 ludzi. Początkowo były one zainteresowane przede wszystkim grabieżą, dopiero w III i IV w. ne. Germanie dążyli do osiedlania się na terenach kontrolowanych przez Rzym.Sasi (ang. Saxons, niem. Sachsen) to plemię germańskie, które w okresie późnej starożytności i wczesnego średniowiecza zamieszkiwało tereny dzisiejszych północnych Niemiec u ujścia Łaby, a które w V i VI w., wraz z plemionami Angolów i Jutów, najechało Brytanię, zakładając tam trzy królestwa: Wessex, Sussex oraz Essex. Najpewniej w tym samym czasie, już na terenie Brytanii, plemiona Sasów i Anglów weszły ze sobą w ścisłe interakcje tworząc Anglosasów (ang. Anglo-Saxons). We wczesnej fazie swej historii Sasi tworzyli przede wszystkim jednostki piesze, których wojownicy byli uzbrojeni we włócznie, tarcze, hełmy oraz charakterystyczne dla Sasów jednoręczne i jednosieczne miecze (czasami klasyfikowane jako noże) o nazwie saks. Warto dodać, że często wyróżnia się dwa rodzaje saksów: skramsaks (o klindze długości od 30 do 70 cm) oraz langsaks (o klindze długości do 1 metra). W okresie anglosaskim (od V-VI w.) już na terenie Brytanii wojskowość ewoluowała. Kiedy król Harald stawał do bitwy pod Hastings w 1066 r. w jego armii można wskazać zarówno doborowe odziały huskarlów, rekrutowanej jednak głównie ze Skandynawów, jak również z fyrdu, czyli żołnierzy pospolitego ruszenia o znacznie mniejszej wartości bojowej. Celtowie to grupa ludów indoeuropejskich, której kolebką był zapewne obszar dzisiejszych południowych Niemiec i Czech oraz środkowo-zachodniej Francji. Największy zasięg ekspansja Celtów osiągnęła w tzw. okresie lateńskim, którego początek datowany jest na ok. 450-400 r. pne, a koniec na 150-100 r. pne. W tym okresie Celtowie opanowali całą dzisiejszą Francję, Wyspy Brytyjskie, sporą część Hiszpanii, ale też dotarli na Bałkany, a nawet do Azji Mniejszej! Warto dodać, że Celtowie wykształcili wysoko stojącą kulturę, o rozbudowanym systemie religijnym, z rozbudowanymi osadami obronnymi (oppida), których obszar zajmował nieraz kilkaset hektarów, ale też z bardzo wysoko rozwiniętą obróbką żelaza. Wpływało to rzecz jasna na wojskowość celtycką. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że Celtowie byli nierzadko postrzegani jako wojownicy bardzo odważni, gotowi do niemałych poświęceń na polu walki. W chwili wejścia w kontakty militarne z Rzymem, czyli w IV w. pne, w toku podboju północnej Italii w III w. pne oraz w czasie walk Cezara w Galii (58-52 r. pne) piesi wojownicy celtyccy byli uzbrojeni we włócznie oraz tarcze najczęściej wykonane z drewna, wzmacniane czasami żelazem oraz dekorowane. Co zasobniejsi posługiwali się także bardzo dobrymi jakościowo żelaznymi mieczami. Często jako broń defensywną stosowną również hełmy. Jest niemal pewne, że Celtowie nie posiadali armii tak zorganizowanej jak Rzymianie, a ich wojsko zwłaszcza piechota była powoływana pod broń klanami rodzinnymi oraz podług klas społecznych i możliwości finansowych pojedynczego wojownika. Co oprócz modelu będę potrzebować do jego sklejenia?