DISCONTINUED EXTRA04-2016 T-34/85 RUDY

T-34 był radzieckim czołgiem średnim z okresu II wojny światowej oraz doby powojennej. Pierwsze prototypy powstały w latach 1937-1940, a produkcja seryjna na terenie ZSRR trwała w latach 1940-1957. W jej toku powstało ok. 84.000 wozów tego typu, co czyni z T-34 jeden z najliczniej produkowanych czołgów w historii! Napęd zapewniał pojedynczy silnik V-2-34 o mocy 500 KM. Długość wozu w wersji T34/76 -wynosiła 6,68 m, przy szerokości rzędu 3 metrów. Uzbrojenie składało się z działa F-34 kal. 76,2 mm oraz dwóch karabinów maszynowych DT kal. 7,62 mm. W wersji T-34/85 uzbrojeniem głównym była armata ZIS-S-53 kal. 85 mm. T-34 to bez wątpienia jeden z najsłynniejszych czołgów w historii zarówno II wojny światowej, jak i wojskowości w ogóle, stanowiący swoisty symbol radzieckiej wiktorii w wojnie z III Rzeszą. Wóz został opracowany na potrzeby Armii Czerwonej, jako następca tzw. czołgów pościgowych z serii BT (BT-5 i BT-7), ale też czołgu T-26. Prace nad wozem wystartowały w 1937 r. w specjalnym biurze konstrukcyjnym przy Fabryce Parowozów w Charkowie. Początkowo pracami kierował inż. Adolf Dik (on również wykonał pierwsze szkice nowego wozu), a po jego aresztowaniu przez sowieckie organa bezpieczeństwa pracami pokierował Michaił Koszkin. Początkowo pojazd był oznaczony jako A-20. Szybko jednak powstało drugi prototyp (A-32), który cechował się uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 76,2 mm oraz znacznie grubszym pancerzem czołowym. To ten drugi prototyp został finalnie przyjęty do produkcji. Można przyjąć, że w chwili wprowadzenia do służby T-T-34 był pod wieloma względami czołgiem bardzo udanym. Cechował się jak na 1940 r. bardzo silnym uzbrojeniem, miał świetnie wyprofilowany pancerz oparty o pochyłe płyty pancerne, jak również bardzo wysoką mobilność i własności jazdy w terenie. Do minusów należy zaliczyć bardzo słabą ergonomię wozu czy nienajlepsze optykę zastosowaną w pierwszych partiach produkcyjnych. Pomimo tych braków, w chwili pojawienia się T-34 na froncie wschodnim wojska niemieckie zostały nim ogromnie zaskoczone. Wysoka ocena ogólna T-34 oraz jego walory bojowe przesądziły o jego masowej produkcji i uczynieniu z niego podstawowego czołgu Armii Czerwonej w toku walk w latach 1942-1945. Skutkowały również kolejnymi ulepszeniami konstrukcji, np. w 1942 r. pojawiły się nowa sześciokątna wieża, poprawiająca jakość pracy załogantów z kopułą dowódcy. Ulepszeniom poddano też silnik i skrzynię biegów. Natomiast w 1944 r. wprowadzono do służby model T-34/85, który dysponował całkowicie nową, trzyosobową wieżą oraz uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 85 mm. Czołg T-34 walczył właściwie we wszystkich ważniejszych bitwach stoczonych pomiędzy Armią Czerwoną, a Wehrmachtem na froncie wschodnim w latach 1941-1945: poczynając na bitwie pod Moską, poprzez batalie pod Stalingradem i Kurskiem, operację Bagration, aż po zdobycie Berlina. Po 1945 r. czołg T-34 nadal pozostawał w służbie, był również na szeroką skalę eksportowany poza ZSRR do takich krajów, jak chociażby Czechosłowacja, Polska, NRD, Węgry czy Syria.Pz.Kpfw VI (Sd.Kfz.181) Tiger to niemiecki czołg ciężki z okresu II wojny œwiatowej, będšcy jednym z najsłynniejszych pojazdów bojowych tego czasu. Dowództwo niemieckiej Panzerwaffe nosiło się z pomysłem stworzenia czołgu ciężkiego już od poczštku wojny, jednak pierwsze próby w postaci czołgu wielowiekowego Neubaufahrzeuge okazały się niepowodzeniem. W 1939 i 1940 prowadzono je nieefektywnie, jednak po starciu na froncie wschodnim z T-34 i KW-1 prace nad nowym czołgiem ciężkim przyspieszyły. 20 kwietnia 1942 roku, prototyp nowego czołgu, pod oznaczeniem VK 4501 (H), przeszedł próby poligonowe w obecnoœci Adolfa Hitlera i krótko póŸniej został skierowany do produkcji seryjnej. Pierwsze wersje produkcyjne były oznaczone jako Pz.Kpfw VI Ausf.H1 (póŸniej Ausf.E). W toku produkcji w latach 1942-1945 czołg był systematycznie modyfikowany poprzez np. dodanie filtrów przeciwpyłowych Feifell, inne umieszczenie reflektorów, modernizację sprzętu optycznego, zmiany wieżyczce dowódcy itp. Napęd zapewniał gaŸnikowy silnik 12-cylindrowy Maybach HL230 P45 o mocy 700 KM. Czołg Pz.Kpfw VI, chociaż nie posiadał tak wyprofilowanego przedniego kadłuba jak T-34 czy Pantera, był pojazdem potężnie opancerzonym (przedni pancerz do 120mm), uzbrojonym w bardzo skutecznš armatę KwK 36 L/56 kal.88mm, który zdobył sobie sławę najskuteczniejszego czołgu II wojny œwiatowej. Był pojazdem zdecydowanie lepszym od alianckich M4 czy Churchill’a oraz sowieckiego T-34/76. Mógł także swobodnie podjšć walkę z IS-2 czy M-26, przewyższajšc je skutecznoœciš głównego uzbrojenia. Z drugiej strony Pz.Kpfw VI posiadał wady-przede wszystkim był niesamowicie czasochłonny w produkcji oraz posiadał bardzo skomplikowane zawieszenie. W póŸniejszym okresie wojny także jakoœć pancerza Tygrysa się pogorszyła co wynikało z braku dostępu niemieckiej gospodarki do złóż molibdenu. Pomimo tych wad, Tygrys na polach bitew okazał się broniš nad wyraz skutecznš. Z powodzeniem walczył w Tunezji, na Łuku kurskim, w Normandii i na froncie wschodnim. Dane techniczne: długoœć (z lufš): 8,45m, szerokoœć: 3,7m, wysokoœć: 2,93m, moc silnika: 700KM, masa: 56,9 t, zasięg (po drodze): 100km, prędkoœć maksymalna (po drodze): 38km/h, uzbrojenie: 1 armata KwK 36 L/56 kal. 88 mm, 3 karabiny maszynowe MG 34 kal. 7,92 mm.